Catena Zapata

Het toonaangevende huis Catena Zapata is reeds sinds 4 generaties actief in de Argentijnse wijnbouw. Bodega Catena Zapata werd opgericht door Nicola Catena die in 1898 Italië per zeilschip verliet naar Argentinië. Hij kwam uiteindelijk terecht in Mendoza en plantte hier in 1902 zijn eerste wijngaard aan met de druivensoort Malbec. Zijn zoon, Domingo, erfde het wijnhuis en verwezenlijkte de droom van zijn vader om één van de grootste wijngaard bezitters te worden in Mendoza. In de jaren '60 ging het wijnhuis door een moeilijke periode vanwege de slechte economie en een stijgende inflatie. Nicolás Catena, de zoon van Domingo met een economie opleiding, nam halverwege de jaren '60 de leiding over en concentreerde zich op het uitbreiden van de distributie in Argentinië. Hij verkocht het tafelwijn producerende wijnhuis en behield alleen Bodegas Esmeralda, het wijnhuis van de mooie wijnen.

Argentinië stond in die tijd bekend als bulkwijn producerend land en Nicolás werd dan ook voor gek verklaard. Maar hij hield voet bij stuk en ging op zoek naar de beste locaties om wijngaarden aan te planten, o.a in Gualtallary op grote hoogte . In de jaren ‘80 begon hij de druivensoorten Chardonnay en Malbec aan te planten. Deze laatste druif zou volgens zijn eigen wijngaard beheerder hier nooit rijpen, maar gelukkig voor Nicolás deed hij dat wel. Het heeft hem wel vijf jaar gekost voordat hij helemaal tevreden was over de Malbecdruif in de 60 jaar oude wijngaard Angélica voor de productie van de Catena Malbec in 1994. Wat later begon hij met de productie van de Catena Alta wijnen, afkomstig van de beste percelen uit zijn wijngaarden. Hij verbouwde ook vele klonen van de Malbec en wist voor ieder van hen de meest geschikte wijngaard uit te zoeken.

Maar aan het begin van de jaren zestig raakte het familiebedrijf in de problemen. Argentinië kwam in economisch zwaar weer en de inflatie was torenhoog. Op een gegeven moment was het voor Domingo zelfs duurder om de druiven te plukken dan om ze te laten hangen. Hij vroeg advies aan zijn 22-jarige zoon Nicolás, die net was afgestudeerd in economie. Deze adviseerde zijn vader om de druiven te laten hangen, maar dat kon hij uiteindelijk niet over zijn hart verkrijgen en hij plukte de druiven toch. Een tragisch moment in de familiegeschiedenis.

Aan Nicolás de taak om het bedrijf verder op te bouwen in de latere, moeilijke tijden. Met de komst van het militaire regime in Argentinië vertrok hij naar Californië, om hoogleraar economie te worden aan de Universiteit van Berkeley. Dat viel samen met het begin van de bloeitijd van de wijnen van Napa Valley. Napa Valley inspireerde Nicolás Catena om, op het moment dat hij in Argentinië terugkeerde, de zaken in zijn familiewijngaarden voortvarend aan te pakken. Hij verkocht het deel van het bedrijf dat eenvoudige tafelwijnen produceerde en behield alleen Bodegas Esmeralda, waar de echte kwaliteitswijnen werden gemaakt. Argentinië produceerde in die tijd, begin jaren tachtig, bijna alleen maar massawijnen, en zijn collega’s verklaarden Catena dan ook voor ‘volledig gestoord’.

Hij besloot om de grenzen van de wijnbouw in Argentinië op te zoeken, omdat hij geloofde dat alleen op die manier een sprong voorwaarts kon worden gemaakt in de kwaliteit van de wijnen. Catena stelde zich ten doel uit te zoeken wat de beste plekken waren voor de aanplant van druiven in Mendoza. Voor de aanplant van Chardonnay en Malbec koos hij onder andere voor wijngaarden in de subregio Gualtallary, op een hoogte van soms wel 1500 meter. Zijn eigen wijngaardmanager vertelde hem dat Malbec op deze hoogte nooit zou rijpen, maar dat bleek wel degelijk te kunnen. Sterker, Malbec rijpt hier werkelijk prachtig. Juist de arme uitlopers van de Andes, die door de Europese immigranten ooit waren afgedaan als te onvruchtbaar, bleken ideaal voor de wijnbouw.

In eerste instantie geloofde Nicolás Catena niet in de Malbec, in tegenstelling tot zijn vader Domingo. Na de dood van zijn vader, in 1989, besloot hij om toch te onderzoeken of de intuitie van zijn vader, dat Malbec een van dé troeven was van Mendoza, zou kloppen. Hij werkte vijf jaar aan de kwaliteit van de zestig jaar oude Adrianna wijngaard, voor hij in 1994 een Catena Malbec op de markt bracht waar hij werkelijk tevreden over kon zijn. Hij liet hiervoor Malbec-stokken overkomen uit Cahors, omdat hij niet overtuigd was van de kwaliteit van het in Argentinië gebruikte kweekmateriaal. Maar ook dit materiaal voldeed niet aan zijn eisen, en hij besloot zelf klonen van malbec te selecteren uit een aanplant van maar liefst 145 klonen, die hij liet neerzetten in de La Pirámide-wijngaard. 

In 2001 werd het research- en onderzoeksprogramma van Bodega Catena Zapata overgenomen door Nicolas' dochter Laura. Als arts, gespecialiseerd in spoedeisende hulp en afgestudeerd aan Harvard en Stanford, bracht Laura de juiste wetenschappelijke achtergrond binnen bij het R&D project van de familie. Zij richtte haar aandacht op de Malbec die haar vader had aangeplant in de wijngaarden op grote hoogte, omdat ze er zeker van was dat de ze druiven in hun extreme microlklimaat een bijzondere kwaliteit moesten hebben. Dit leverde in 2004 fruit op van een zodanig hoge kwaliteit, dat door het team van wijnmakers werd besloten om het fruit direct in nieuwe eikenhouten vaten te laten gisten. Dit resulteerde in drie spectaculaire nieuwe Malbecs, met een werkelijk ongelooflijke kwaliteit. Wijnen, die de hoge kwaliteit van de wijngaarden van de familie Catena op grote hoogte op een meesterlijke manier tot uitdrukking brengen. Waarmee weer een nieuwe stap voorwaarts is gezet in de kwaliteitsontwikkeling van de wijnen van Catena, geïnspireerd door de volgende generatie van de familie, in de persoon van Laura Catena.

Eind jaren ’90 begon hij met het maken van een aantal topcuvées die hij Catena Zapata noemde (naar de naam van zijn moeder Angélica Zapata ). Deze wijnen worden uitsluitend geproduceerd in uitzonderlijk goede jaren. Bodega Catena Zapata produceert vijf verschillende lijnen, meestal van wijngaarden op een hoogte van 900 meter of meer: Catena Zapata, Catena Alta, Catena, Alamos en Argento.