Het officiële Duitse wijnsysteem vs. VDP classificatie uitgelegd

Ha wijnliefhebbers! 

Vandaag proosten we op Duitse wijn en duiken we in de twee systemen die de kwaliteit van die heerlijke Rieslings en Spätburgunders waarborgen: het officiële Duitse wijnsysteem en dat van de VDP (Verband Deutscher Prädikatsweingüter). En spoiler alert: ook buiten de VDP worden er waanzinnig goede wijnen gemaakt! Dus pak een glas (wijn, sap, wat je wilt) en laten we op avontuur gaan in de wereld van Duitse wijnclassificaties.

Wat is het VDP classificatiesysteem?

Duitse wijn is heerlijk, maar het systeem erachter? Dat is andere koek. Wie voor het eerst het label VDP ziet, denkt misschien aan een vergeten Duitse boyband of een ingewikkelde belastingregel. In werkelijkheid staat het voor Verband Deutscher Prädikatsweingüter; een club van topwijnmakers met een hart voor kwaliteit én een voorkeur voor complexe classificaties. Gelukkig ben je hier aan het juiste adres. We leggen je op een begrijpelijke manier uit wat het VDP-systeem inhoudt, wat termen als Gutswein, Ortswein en Grosses Gewächs betekenen, en waarom dit alles juist heel handig is als je weet waar je op moet letten.

Het officiële Duitse wijnsysteem uitgelegd

Het officiële Duitse kwaliteitswijnsysteem: een zoete start (letterlijk en figuurlijk)

Laten we starten met het officiële systeem, dat sinds 1971 bestaat en gereguleerd wordt door de Duitse wijnwet. Dit systeem draait om de rijpheid van de druiven, gemeten in Oechsle (de suikerconcentratie in het druivensap). Hoe rijper de druif, hoe hoger de kwaliteit: dat is de gedachte. Hier de belangrijkste categorieën op een rij:

- Deutscher Wein: De basis, een soort tafelwijn zonder strenge regels, maar wel 100% Duits.

- Landwein: Een stapje hoger, streekwijnen met iets meer eisen, zoals een minimum alcoholpercentage.

- Qualitätswein: Serieuzer werk, afkomstig uit een van de 13 officiële wijnregio’s (denk aan Mosel of Pfalz) met strengere kwaliteitscontroles.

- Prädikatswein: De topklasse, met subcategorieën gebaseerd op druivenrijpheid:
  - Kabinett: Van volledig rijpe druiven, vaak licht en fris.
  - Spätlese: Laat geoogste druiven, iets intenser en vaak wat zoeter.
  - Auslese: Geselecteerde trossen, complex en meestal zoet.
  - Beerenauslese en Trockenbeerenauslese: Zoete dessertwijnen van overrijpe of edelrot-druiven.
  - Eiswein: Gemaakt van bevroren druiven, een zeldzame lekkernij!

Dit systeem is technisch en meetbaar, maar heeft een nadeel: het zegt weinig over het terroir (de invloed van bodem en klimaat) of de stijl van de wijnmaker. Een Spätlese kan droog, halfzoet of mierzoet zijn, wat nogal een verrassing kan zijn als je nét dacht een frisse borrelwijn in te schenken.
 

De VDP-wijnhiërarchie: van Gutswein tot Grosses Gewächs

Dan de VDP, een exclusieve club van zo’n 200 topwijnhuizen die hun eigen, strengere regels hanteren. De VDP (sinds 1910) vindt het officiële systeem te beperkt en focust op terroir, duurzaamheid en vakmanschap. Hun classificatie lijkt op die van de Bourgogne, met een hiërarchie gebaseerd op de herkomst van de wijn: 

- Gutswein: Instapwijnen, vaak al van hoge kwaliteit.
- Ortswein: Wijnen uit een specifieke gemeente, met typische lokale kenmerken.
- Erste Lage: Wijnen van topwijngaarden met een duidelijk terroir.
- Grosse Lage: De absolute top, vergelijkbaar met een Grand Cru, van de beste percelen.
- Grosses Gewächs (GG): Droge wijnen uit een Grosse Lage, denk aan krachtige Rieslings of Spätburgunders die jaren kunnen rijpen.

De VDP is streng: lage opbrengsten, handmatige oogst, duurzame praktijken en strenge kwaliteitscontroles. Hun adelaar-met-druiventros-logo is een teken van topkwaliteit. Maar laten we niet vergeten: buiten de VDP maken talloze wijnhuizen wijnen die net zo indrukwekkend zijn. Veel producenten kiezen ervoor om niet bij de VDP aan te sluiten vanwege de kosten, de bureaucratie of omdat ze hun eigen koers willen varen – en toch leveren ze wijnen die je omverblazen!

VDP vs. officieel systeem: de verschillen op een rij

Dus, wat maakt deze systemen nou echt anders? Hier een snelle vergelijking:

1. Focus:
   - Officieel systeem: Draait om druivenrijpheid en suikergehalte. Het is technisch, maar zegt weinig over terroir of wijnstijl.
   - VDP: Gaat vol voor terroir en wijngaardkwaliteit, met nadruk op de unieke eigenschappen van een plek.

2. Flexibiliteit:
   - Officieel systeem: Breed en toegankelijk, maar soms vaag. Een Prädikatswein kan droog of zoet zijn, wat verwarrend kan zijn.
   - VDP: Specifieker, vooral bij droge wijnen zoals Grosses Gewächs. Je weet precies wat je krijgt.

3. Strengheid:
   - Officieel systeem: Toegankelijk voor veel producenten, met minimumeisen.
   - VDP: Alleen de elite mag meedoen, met strengere regels dan de wet voorschrijft.

4. Reputatie:
   - Officieel systeem: Ideaal voor alledaagse en betaalbare wijnen, maar ook voor absolute pareltjes van niet-VDP-wijnhuizen.
   - VDP: Synoniem met premium kwaliteit, internationaal erkend, maar niet de enige weg naar topwijn.

Niet-VDP-wijnhuizen: ook absolute toppers!

Laten we even stilstaan bij een belangrijk punt: je hoeft geen VDP-lid te zijn om wereldklasse wijnen te maken. Veel wijnhuizen buiten de VDP produceren wijnen die moeiteloos concurreren met de Grosse Lages. Denk aan kleine, gepassioneerde wijnmakers in regio’s als de Mosel, Rheinhessen of Pfalz, die met precisie en liefde wijnen maken die je helemaal omver kunnen blazen. Ze volgen vaak hun eigen filosofie, experimenteren met stijlen of houden vast aan traditionele methodes zonder de VDP-regels. Het resultaat? Van frisse, minerale Rieslings tot elegante Spätburgunders die menig wijnliefhebber versteld doen staan. Het officiële systeem biedt deze wijnmakers de ruimte om te schitteren, en dat doen ze!

Waarom dit allemaal uitmaakt

Stel, je staat in de wijnwinkel en ziet een fles met ‘Auslese’ erop. Klinkt goed, maar is het droog of zoet? En is het topkwaliteit? Het VDP-logo geeft je zekerheid over terroir en vakmanschap, maar een niet-VDP-wijn kan net zo goed een verborgen schat zijn. Het officiële systeem is breed en toegankelijk, terwijl de VDP precisie en exclusiviteit biedt. Samen zorgen ze voor een wijnlandschap dat bruist van diversiteit.

Dus, of je nu valt voor een VDP Grosses Gewächs of een briljante Spätlese van een onafhankelijke wijnmaker, er is altijd iets te ontdekken. Duitse wijnen zijn veelzijdig, spannend en vaak verrassend betaalbaar. Schenk een glas in, proef het verschil en laat je verrassen – door VDP én de verborgen parels daarbuiten. Heb jij een favoriete Duitse wijn, VDP of niet? Laat het me weten!

Belangrijkste verschillen: VDP vs. officieel Duits wijnsysteem

Proost, of zoals ze in Duitsland zeggen: Zum Wohl!